Een Basenji is een licht gebouwd aristocratisch uitziend hondje met een vierkante bouw. Zijn voorhoofd is gerimpeld, staande oren en zijn staart zit in een strakke krul. Het haar is kort, fijn en enigszins hard. Deze Afrikaanse boshond is er in vier kleuren: rood-wit, zwart-wit, tricolor (zwart-wit met rood masker) en brindle (gestroomd). Alle variëteiten hebben een witte borst, voeten en staartpunt.
De schofthoogte van de Basenji ligt tussen de 40 cm (teven) en 43 cm (reuen). Het gewicht varieert van 9 kilo (teven) tot 11 kilo (reuen). Zij kunnen een leeftijd van 13-15 jaar makkelijk halen.
De Basenji is een eigenwijze, nieuwsgierige, zelfstandige hond, die ook zeer aanhankelijk is naar zijn roedelgenoten.
Loslopen kan een probleem zijn, want de Basenji heeft veel jachtpassie en gaat op momenten dat hij wild ziet geheel zijn eigen gang.
De Basenji wordt ook wel een katachtige hond genoemd. Hij heeft geen lichaamsgeur, houdt niet van water, likt zich schoon en speelt als een kat en is maar 1x per jaar loops.
Een Basenji kan niet blaffen maar wel kan hij veel andere geluiden maken. Onder andere een soort 'jodel'. Dit geluid is bijna niet te omschrijven, maar klinkt ongeveer als het huilen van een wolf, maar dan met meerdere toonhoogten. Een Basenji laat dit geluid horen als hij blij is.
Tegenover vreemden kan de Basenji zich gereserveerd opstellen.
De Basenji is net als een kat, zeer schoon en verzorgd zichzelf veel en vaak. De gladde vacht van de Basenji is heel gemakkelijk te verzorgen. Af en toe borstelen is voldoende om de dode haren te verwijderen. De vacht moet wel onderhouden worden om in goede vorm te blijven.
